Cúm (cúm mùa)

Bệnh cúm theo mùa (flu) là gì?

Bệnh cúm theo mùa thường được gọi là “cúm”. Đây là bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp do virus cúm gây ra. Bệnh cúm có thể gây ra bệnh từ nhẹ đến nặng và đôi khi có thể dẫn đến tử vong. Virus cúm có thể được phát hiện quanh năm ở Hoa Kỳ, nhưng chúng phổ biến nhất vào mùa thu và mùa đông.

Có hai loại virus cúm gây bệnh theo mùa ở người: Loại A và Loại B. Loại A có nhiều phân nhóm khác nhau dựa trên các protein trên bề mặt của virus có xu hướng thay đổi theo từng năm. Virus cúm loại B thường thay đổi chậm hơn so với virus cúm loại A.

Ai bị cúm?

Bất kỳ ai cũng có thể bị cúm và tiến triển thành bệnh nghiêm trọng. Tuy nhiên, một số người có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến cúm nếu họ bị bệnh. Những đối tượng này bao gồm trẻ nhỏ (dưới năm tuổi, nhưng đặc biệt là trẻ dưới hai tuổi), phụ nữ mang thai, người từ 65 tuổi trở lên và người mắc bệnh mãn tính (ví dụ: bệnh phổi, bệnh tim, ung thư hoặc tiểu đường) hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu.

Bệnh cúm lây lan như thế nào?

Mọi người lây bệnh cúm cho người khác khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, tạo ra những giọt hô hấp nhỏ chứa vi-rút. Ít gặp hơn, một người có thể bị cúm do chạm vào bề mặt hoặc vật thể có vi-rút cúm rồi chạm vào miệng, mũi hoặc mắt của mình.

Người bị cúm có khả năng lây nhiễm cao nhất trong ba đến bốn ngày đầu tiên sau khi phát bệnh. Một số người có thể bắt đầu lây lan vi-rút từ một ngày trước khi các triệu chứng xuất hiện và kéo dài đến năm đến bảy ngày sau khi phát bệnh. Trẻ nhỏ và một số người có hệ miễn dịch suy yếu có thể lây nhiễm trong thời gian dài hơn.

Các triệu chứng của bệnh cúm là gì?

Các triệu chứng của bệnh cúm thường xuất hiện đột ngột. Các triệu chứng có thể bao gồm sốt hoặc cảm thấy sốt/ớn lạnh, ho, đau họng, sổ mũi hoặc nghẹt mũi, nhức đầu, mệt mỏi và đau nhức cơ thể hoặc đau nhức cơ thể. Một số người có thể bị nôn mửa và tiêu chảy, nhưng tình trạng này phổ biến hơn ở trẻ em. Hầu hết những người bị cúm sẽ hồi phục trong vòng vài ngày đến dưới hai tuần. Tuy nhiên, một số người có thể gặp phải biến chứng nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng, như viêm phổi.

Triệu chứng xuất hiện sau bao lâu kể từ khi tiếp xúc?

Khoảng thời gian từ khi một người tiếp xúc và nhiễm cúm cho đến khi xuất hiện triệu chứng là khoảng hai ngày nhưng có thể dao động từ một đến bốn ngày.

Bệnh cúm được chẩn đoán như thế nào?

Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe thường chẩn đoán bệnh cúm dựa trên các triệu chứng. Rất khó để phân biệt bệnh cúm với các bệnh đường hô hấp do vi-rút hoặc vi khuẩn khác chỉ dựa trên các triệu chứng. Có nhiều xét nghiệm có thể phát hiện vi-rút cúm. Có những xét nghiệm nhanh có thể cung cấp kết quả trong vòng 10–20 phút. Có một số xét nghiệm cúm chính xác hơn phải được thực hiện tại các phòng xét nghiệm chuyên khoa. Với các xét nghiệm này, nhân viên y tế sẽ dùng tăm bông quét bên trong mũi hoặc phía sau cổ họng của bạn, sau đó gửi tăm bông đi xét nghiệm.

Phương pháp điều trị bệnh cúm là gì?

Nghỉ ngơi, uống nhiều nước và dùng thuốc không kê đơn để hạ sốt và giảm khó chịu là những phương pháp điều trị thông thường. Thuốc kháng vi-rút theo toa được dùng cho những người bị cúm rất nặng hoặc có nguy cơ cao gặp biến chứng cúm nghiêm trọng. Những phương pháp điều trị này có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh cúm và rút ngắn thời gian người bệnh bị bệnh. Thuốc có hiệu quả tốt nhất khi được sử dụng trong vòng một đến hai ngày sau khi các triệu chứng xuất hiện. Hãy nhanh chóng tham khảo ý kiến bác sĩ về cách điều trị nếu bạn có các triệu chứng cúm và có nguy cơ cao gặp biến chứng cúm nghiêm trọng. Không nên dùng aspirin cho trẻ em dưới 19 tuổi mắc các bệnh gây sốt như cúm vì có thể gây ra một căn bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng gọi là hội chứng Reye. Thuốc kháng sinh không được dùng để điều trị cúm.

Những người tiếp xúc với người bị nhiễm cúm có cần phải xét nghiệm và điều trị không?

Những người tiếp xúc gần với người bị cúm có thể muốn liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc tìm kiếm sự đánh giá y tế để tiêm vắc-xin, xét nghiệm hoặc dùng thuốc kháng vi-rút để ngăn ngừa cúm.

Trong bối cảnh bùng phát cúm, xét nghiệm và điều trị cũng có thể được khuyến cáo, đặc biệt nếu dịch bệnh xảy ra trong cơ sở chăm sóc sức khỏe.

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh cúm?

Có những hành động giúp bảo vệ bản thân và người bị bệnh. Nếu bạn bị bệnh, hãy hạn chế tiếp xúc với người khác càng nhiều càng tốt. 

• Tiêm vắc-xin phòng cúm hàng năm là hành động quan trọng nhất bạn có thể thực hiện để phòng ngừa cúm.
• Hãy ở nhà nếu bạn bị bệnh để tránh lây lan vi-rút cho người khác. Bạn có thể quay lại các hoạt động bình thường khi sau 24 giờ, cả hai điều sau đều đúng:
  • Các triệu chứng của bạn đã được cải thiện tổng thể VÀ
  • Bạn không sốt (không cần dùng thuốc hạ sốt).
• Thực hiện các biện pháp để có không khí trong lành hơn. Điều này có thể bao gồm việc mở cửa sổ để không khí trong lành tràn vào và bảo trì hệ thống sưởi ấm, thông gió và điều hòa không khí (HVAC).
• Thực hành vệ sinh tốt.
  • Che miệng khi ho và hắt hơi.
  • Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Nếu không có nước, hãy sử dụng nước rửa tay khô có chứa ít nhất 60% cồn.
  • Vệ sinh và khử trùng các bề mặt thường xuyên chạm vào
• Dùng thuốc kháng vi-rút cúm nếu bác sĩ kê đơn.

Ai nên tiêm vắc-xin phòng cúm?

Mọi người từ sáu tháng tuổi trở lên, trừ một số trường hợp ngoại lệ, nên tiêm vắc-xin cúm hàng năm. Việc tiêm vắc-xin đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ cao gặp phải biến chứng nghiêm trọng do cúm. Hãy trao đổi với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe nếu bạn có thắc mắc về vắc-xin cúm.

Nếu tôi đã tiêm vắc-xin phòng cúm vào năm ngoái, tôi có cần phải tiêm vắc-xin năm nay không?  

Đúng. Việc tiêm vắc-xin phòng cúm hàng năm là rất quan trọng. Công thức vắc-xin cúm thay đổi hàng năm để phù hợp nhất với nghiên cứu về loại virus cúm phổ biến nhất trong mùa sắp tới. Ngoài ra, khả năng bảo vệ của vắc-xin cúm giảm dần theo thời gian, do đó, tiêm vắc-xin cúm hàng năm sẽ mang lại cho bạn khả năng bảo vệ tốt nhất.

Tôi có thể tìm hiểu thêm thông tin về bệnh cúm ở đâu?

• Nếu bạn có lo ngại về bệnh cúm, hãy liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
• Liên hệ với sở y tế địa phương.
• Truy cập trang web Cúm VDH tại Virginia hoặc trang web Cúm CDC.