Kháng thuốc kháng sinh

Kháng kháng sinh là gì?

Thuốc kháng sinh là loại thuốc mà bác sĩ kê đơn để điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra. Thuốc kháng sinh được thiết kế để tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây nhiễm trùng. Đôi khi vi khuẩn thay đổi theo cách mà loại kháng sinh từng tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của chúng trước đây không thể làm được nữa. Khi đó, thuốc kháng sinh không còn hiệu quả đối với vi khuẩn đó nữa và phải dùng loại thuốc kháng sinh khác, thường mạnh hơn. Khi quá trình này xảy ra, vi khuẩn mới biến đổi được gọi là 'kháng kháng sinh' vì chúng không bị thuốc kháng sinh tiêu diệt hoặc không bị thuốc kháng sinh ngăn chặn sự phát triển của chúng.

Kháng thuốc kháng sinh lây lan như thế nào?

Kháng kháng sinh là kết quả của việc sử dụng kháng sinh sai mục đích và quá liều. Thuốc kháng sinh thường được kê đơn quá mức do nhu cầu của bệnh nhân, áp lực thời gian của bác sĩ và sự không chắc chắn về chẩn đoán. Việc sử dụng thuốc kháng sinh khi không thực sự cần thiết hoặc không dùng thuốc trong toàn bộ thời gian được kê đơn sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn thích nghi và thay đổi theo hướng kháng thuốc kháng sinh đang sử dụng.

Việc sử dụng kháng sinh ở động vật được nuôi làm thực phẩm có thể khiến vi khuẩn có sẵn trong thịt của những động vật đó hoặc vi khuẩn do những động vật đó thải ra môi trường trở nên kháng thuốc kháng sinh. Vi khuẩn trong môi trường có thể xâm nhập vào nước dùng để trồng trọt hoặc nước uống của con người. Mọi người có thể bị nhiễm trùng kháng thuốc kháng sinh do xử lý hoặc ăn thịt, cây trồng bị nhiễm bệnh chưa nấu chín hoặc uống nước bị ô nhiễm.

Vi khuẩn kháng thuốc cũng lây lan từ người này sang người khác trong cộng đồng hoặc tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe, thường là do vi khuẩn bám trên tay của ai đó và được truyền từ người này sang người khác thông qua việc chạm tay vào nhau.

Làm thế nào để ngăn ngừa tình trạng kháng thuốc kháng sinh?

Nhiều bệnh như cảm lạnh thông thường và cúm là do vi-rút gây ra. Thuốc kháng sinh không có hiệu quả chống lại vi-rút. Bệnh nhân không nên mong đợi bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh cho các bệnh do vi-rút gây ra. Phương pháp điều trị giúp làm giảm các triệu chứng có thể là lựa chọn tốt nhất cho những loại bệnh này.

Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chỉ nên kê đơn thuốc kháng sinh khi cần thiết. Bệnh nhân được kê đơn thuốc kháng sinh phải dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Một số quy tắc chung cần tuân theo là: 1) Uống tất cả các loại thuốc vào thời điểm và trong khung thời gian được kê đơn, ngay cả khi các triệu chứng biến mất; 2) Không giữ lại một số thuốc kháng sinh cho lần tiếp theo bạn bị bệnh; và 3) Không uống thuốc kháng sinh được kê đơn cho người khác.

Do vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh có thể lây truyền giữa người với người qua tay, nên rửa tay thường xuyên và kỹ bằng xà phòng và nước là biện pháp tốt để ngăn ngừa sự lây lan của các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc kháng sinh. Ngoài ra, vì thực phẩm và nước có thể bị nhiễm vi khuẩn kháng kháng sinh, hãy đảm bảo chế biến thực phẩm cẩn thận, nấu chín thực phẩm, rửa tay sau khi chế biến thực phẩm và uống nước từ nguồn an toàn.

Hậu quả của tình trạng kháng kháng sinh là gì?

Kháng thuốc kháng sinh là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Nhiều loại vi khuẩn gây nhiễm trùng nghiêm trọng ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới đang phát triển khả năng kháng thuốc kháng sinh. Khi vi khuẩn trở nên kháng thuốc kháng sinh, sẽ rất khó để tìm được loại thuốc kháng sinh khác để điều trị nhiễm trùng. Theo thời gian, ngay cả một loại kháng sinh mới được sử dụng cũng có thể trở nên kém hiệu quả hơn, độc hại hơn và đắt hơn, và có nguy cơ vi khuẩn sẽ kháng thuốc, khiến việc điều trị các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng trở nên khó khăn hơn. Vi khuẩn kháng nhiều loại kháng sinh được gọi là vi khuẩn đa kháng thuốc (ví dụ, tụ cầu vàng kháng methicillin hoặc MRSA (https://www.vdh.virginia.gov/epidemiology/epidemiology-fact-sheets/methicillin-resistant-staphylococcus-aureus-mrsa/)). Những người bị nhiễm trùng do vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh có nguy cơ phải nhập viện và chuyển đến phòng chăm sóc đặc biệt cao hơn, chi phí nằm viện cao hơn, thời gian nằm viện dài hơn và nguy cơ tử vong cao hơn.

Ngoài ra, điều quan trọng là không nên lạm dụng thuốc kháng sinh. Sử dụng quá nhiều có thể loại bỏ vi khuẩn “có lợi” khỏi cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy nặng do Clostridium difficile (https://www.vdh.virginia.gov/epidemiology/epidemiology-fact-sheets/clostridium-difficile-c-difficile/).

Tôi có thể tìm hiểu thêm về tình trạng kháng kháng sinh bằng cách nào?

• Nếu bạn lo ngại về tình trạng kháng kháng sinh, hãy liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.
• Gọi tới sở y tế địa phương. Danh bạ các sở y tế địa phương có tại trang Sở Y tế địa phương VDH.
• Truy cập trang web của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh tại trang về tình trạng kháng thuốc kháng sinh của CDC.